zarf fiilimsi ekleri ne demek?

Zarf fiilimsi ekleri, Türkçede fiil köklerine eklenebilen ve fiillerden isim türeten eklerdir. Eylemin işlenme biçimini, zamanını veya durumunu belirten zarf fiilimsi eklerinin başlıca örnekleri şunlardır:

  1. -İp: Genellikle geçmiş zamanı, olayın sonuçlarını, başlangıç ve bitiş zamanını belirtmek için kullanılır. Örnek: yapıp, dinleyip

  2. -arak/-erek: Eylemin nasıl yapıldığını, eylemin yapıldığı sırada meydana gelen bir diğer eylemi, eylemin yapılmasını engelleyen bir durumu belirtmek için kullanılır. Örnek: yürüyerek, koşarak

  3. -madan/-meden: Eylemin yapılmadığı bir durumu belirtmek için kullanılır. Örnek: dinlemeden, gidilmeden

  4. -dikçe: Eylemin yapılabilmesi için gereken bir durumu belirtmek için kullanılır. Örnek: çalışmadıkça, öğrenmedikçe

  5. -iş: Eylemin yöntemini, şekil ve biçimini belirtmek için kullanılır. Örnek: okuyuş, yazış

Zarf fiilimsi ekleri, fiil köküne eklenmeden önce genellikle kökün ünlü harfi ile uyum sağlamak amacıyla bazı ses değişiklikleri gösterebilir. Bunun yanı sıra eylemin gerçekleşmeyeceğini ya da zorunlu bir koşulu olduğunu belirten zarf fiilimsi ekleri de bulunmaktadır.